علت و علائم فلج مغزی

فلج مغزی (به انگلیسی: cerebral palsy)‏ مجموعه‌ای از اختلالات با درگیری مغز و دستگاه عصبی که در مهارت های حرکتی، یادگیری، شنیدن، دیدن، تفکر اختلال ایجاد می‌کند.معمولاً مادر اولین کسی است که متوجه می شود فرزندش در یادگیری مشکل دارد، خوب سرش را بالا نمی گیرد، خوب نمی نشیند، خوب چهار دست و پا نمی رود و یا راه رفتنش مشکل دارد. تاخیر در مراحل رشد حرکتی بچه ( کنترل حفظ تعادل و قرار دادن اندام در وضعیت مناسب و توانایی های راه رفتن) ممکن است اولین علائم بیماری باشد که آنرا فلج مغزی می نامند.

مهمترین علائم فلج مغزی ناتوانی های حرکتی در بچه است که تا آخر عمر با وی باقی می ماند. بعضی از بچه های مبلا به فلج مغزی دچار عقب ماندگی ذهنی هم هستند. گرچه آسیب های مغزی که علت اصلی بوجود آمدن این بیماری هستند پیشرونده نیستند ولی مشکلات حرکتی بیمار می تواند پیشرفت کند. پس این بیماران باید تا زمان تمام شدن رشد جسمی یعنی تا اتمام بلوغ تحت نظر پزشک باشند.شدت فلج مغزی در بیماران مختلف متفاوت است. در بعضی، بیماری چنان شدید است که بچه مدت کوتاهی بعد از تولد فوت می کند و در بعضی دیگر بقدری خفیف است که ممکن است نیاز به هیچ اقدامی نداشته باشند ولی بیشتر بیماران در وسط این این طیف هستند.

علت فلج مغزی

 فلج مغزی یک بیماری نیست بلکه دسته ای از بیماری ها است که به علت آسیب به مغز بچه بوجود می آید. این آسیب ها ممکن است در زمان جنینی یعنی قبل از تولد، به مغز بچه وارد شود. ممکن است در حین زایمان و یا حتی ممکن است در یک سال اول زندگی بچه که مغز وی بسرعت در حال رشد است ایجاد شوند. بچه های نارس و آن هایی که در موقع تولد وزن کمی دازند بیشتر در معرض این آسیب هستند.

علل فلج مغزی را از نظر زمان ایجاد آن ها به سه دسته تقسیم می کنند

علل قبل از تولد : اینها عللی هستند که در زمان جنینی موجب می شوند مغز به درستی تشکیل نشود. بسیاری از بیماری های ژنتیکی و یا بعضی عفونت های ویروسی مادر در زمان بارداری از این دسته اند

علل حین تولد : اینها عللی هستند که در زمان زایمان موجب نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد شده و آسیب غیر قابل جبرانی به آن وارد می کنند

علل بعد از تولد : عللی مانند عفونت های مغز، نرسیدن اکسیژن برای مدتی به مغز، خونریزی مغزی (به علت ضربه مانند تصادف، افتادن بچه به زمین یا دیگر ضربات به سر بچه) می توانند بعد از تولد بچه و زمانی هنوز مغز بچه بسیار آسیب پذیر است به آن صدمات غیر قابل بازگشت وارد کنند.

علائم فلج مغزی

    سفتی عضلات یا اسپاستی سیتی
حرکات غیر طبیعی
اشکال در مهارت‌های حرکتی سنگین از قبیل راه رفتن یا دویدن
اشکال در مهارت‌های حرکتی ظریف از قبیل نوشتن یا باز و بسته کردن دکمه‌های لباس
اشکال در مهارت‌های ادراکی و حسی

علائم فلج مغزی از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و با گذشت زمان ممکن است تغییر نکند. بعضی از افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است به بیماری‌های دیگر از قبیل تشنج، آسیب ذهنی، اختلال یادگیری و تأخیر رشدی نیز مبتلا باشند.

علائم اولیه فلج مغزی معمولا قبل از سه سالگی ظاهر می‌شوند. نوزاد مبتلا به فلج مغزی اغلب در مقایسه با کودکان عادی، کندتر به مراحل رشدی خویش از قبیل غلتیدن، نشستن، چهار دست‌وپا رفتن، لبخند زدن و … دست پیدا می‌کند.

منبع: ویکی پدیا , ایران ارتوپد , کلینیک امید

دکتر علی فرخانی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
آدرس : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، مجتمع پزشکی قصر، طبقه زیرزمین