آرتروز مفاصل شایع‌ترین بیماری مفصلی در جهان محسوب می‌شود که در ایران نیز شیوع بالایی دارد.
آرتروز مفاصل می‌تواند به درد و ناراحتی‌های جدی، کاهش عملکرد و ایجاد ناتوانی در فرد مبتلا به آرتروز مفاصل منجر شود. اگرچه افزایش سن و برخی عوامل ژنتیک می‌توانند زمینه ابتلا به آرتروز مفاصل را فراهم کنند، ثابت شده است که داشتن اضافه‌وزن و برخی شیوه‌های نامناسب در نحوه انجام فعالیت‌های زندگی و به‌طور کلی سبک زندگی افراد از جمله عواملی هستند که در کاهش سن ابتلا به آرتروز مفاصل و افزایش ناراحتی‌ها و عوارض آن تأثیرگذارند.
آرتروز مفاصل عارضه‌ای است که در آن غضروف مفصلی دچار تخریب شده و از بین می‌رود. غضروف بافتی است که سطح استخوانی را می‌پوشاند و باعث لغزش آسان‌تر استخوان‌ها روی هم می‌شود. زمانی که این بافت از بین می‌رود ساییدگی استخوان‌ها باعث درد و محدودیت حرکتی در مفصل می‌شود و این چیزی است که در بیماران مبتلا به آرتروز مفاصل دیده می‌شود.
برخی عوامل هستند که استعداد و احتمال ابتلا به آرتروز مفاصل را افزایش می‌دهند. جنبه‌های ژنتیک، اعمال ضربه به مفاصل و انجام فعالیت‌های سنگین می‌توانند زمینه دچار‌شدن به آرتروز مفاصل را فراهم کنند.
علل آرتروز مفاصل
یکی از مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز آرتزو مفاصل، چاقی و افزایش‌وزن است. واضح است هنگامی که وزن افزایش می‌یابد فشار بیشتری به مفاصل بخصوص مفاصل تحمل‌کننده وزن مثل لگن، زانو و ستون فقرات وارد می‌شود و این مسئله، فرسایش و تخریب غضروف مفصلی را به‌دنبال خواهد داشت. مشخص شده است که احتمال ابتلا به آرتروز مفاصل در افراد چاق ۴ تا ۵ برابر بیشتر از افراد غیر چاق است. همچنین به ازای هر یک‌کیلوگرم افزایش وزن بدن، فشار وارده به مفصل زانو چندین برابر می‌شود.
یکی از مهم‌ترین دلایل آرتروز مفاصل سبک زندگی و داشتن برخی عادات نامناسب در وضعیت‌ها و فعالیت‌های بدنی است؛ به‌عنوان مثال دو‌زانو نشستن، بالا و پایین رفتن مکرر از پله‌ها در اعمال فشار بیش از حد به مفاصل زانو تأثیرگذار هستند.
مهم ترین علامت آرتروز مفاصل
مهم‌ترین علامت ابتلا به آرتروز مفاصل وجود درد مفاصل و سفتی مفصلی است و معمولا بیماران دچار خشکی مفاصل در صبح هستند؛ یعنی بعد از بیدار شدن از خواب احساس می‌کنند که حرکت مفصل با سفتی همراه است. چنین احساسی تقریبا پس از گذشت نیم‌ساعت برطرف می‌شود.
اما به مرور با انجام فعالیت، درد و ناراحتی بیمار افزایش‌می‌یابد به‌طوری که در اواخر طول روز به اوج خود می‌رسد. گاهی اوقات در مفصل مبتلا به آرتروز تورم مفصل نیز مشاهده می‌شود. در تصاویر رادیوگرافی بیماران مبتلا به آرتروز مفاصل کاهش فاصله مفصلی مشهود است.
یعنی سرهای دو استخوان به علت از بین رفتن غضروف به هم نزدیک می‌شوند و حتی ممکن است زوائدی هم به‌صورت خارهای استخوانی دیده شود.
درمان آرتروز مفاصل
متأسفانه آرتروز مفاصل درمان قطعی ندارد؛ چرا که غضروفی که از بین می‌رود به‌دلیل نداشتن گردش خون مناسب، ترمیم و بازسازی نمی‌شود. با این حال از روش‌های مختلفی می‌توان برای تسکین علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری آرتروز مفاصل استفاده کرد.
گاهی اوقات ممکن است داروهای ضددرد و ضد‌التهاب برای بیمار مبتلا به آرتروز مفاصل تجویز شود. البته بیماران باید از مصرف خودسرانه و بی‌رویه این داروها جدا اجتناب کنند؛ چرا که درد نشانه‌ای است که حکایت از یک آسیب و ضایعه دارد و وجود مقداری از آن این هشدار را به بیمار می‌دهد که از ادامه دادن فعالیت آسیب‌رسان خودداری کند
استفاده از فیزیوتراپی و ورزش درمانی را نیز در بهبود علائم بیماران مبتلا به آرتروز مفاصل بسیار مؤثراست با به‌کاربردن تحریکات الکتریکی، امواج فراصوت، لیزر تراپی، گرما درمانی و سرما درمانی می‌توان تا حد زیادی درد و التهابات بیمار مبتلا به آرتروز مفاصل را کاهش داد. علاوه بر این روش‌ها، انجام ورزش‌های مناسب می‌تواند فشار وارده به مفاصل را کاهش دهد.
اهمیت ورزش درمانی به حدی است که تقریبا می‌توان گفت مفیدترین شیوه درمان آرتروز مفاصل استفاده از تمرینات و ورزش‌هایی است که متناسب با شرایط بیمار و توسط پزشک متخصص و متخصصان فیزیوتراپی تجویز می‌شود.
به کمک این ورزش‌ها می‌توان دامنه حرکتی و انعطاف‌پذیری مفاصل را بهبود بخشید. همچنین با تقویت عضلات فشار کمتری به مفاصل اعمال می‌شود که این امر کاهش درد و ناراحتی بیمار مبتلا به آرتروز مفاصل را به‌دنبال خواهد داشت.
روش هایی برای کنترل آرتروز مفاصل
اما مهم‌ترین راهکار برای کنترل آرتروز مفاصل این است که از میزان فشار وارده به مفصل مبتلا کاسته شود.
بیماری که دچار آرتروز مفاصل است باید سبک زندگی خود را به‌گونه‌ای اصلاح کند که در وضعیت‌های بدنی و فعالیت‌های خود فشار زیادی به مفاصل اعمال نشود؛ به‌عنوان مثال، در مورد آرتروز زانو باید از دو زانو نشستن و بالا و پایین رفتن زیاد از پله اجتناب و به جای توالت ایرانی از توالت فرنگی استفاده کند.
-
اطلاعات بیشتر….
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید
مطالعه مقاله آرتروز و درد مفاصل به علت اضافه وزن
مطالعه مقاله التهاب و درد مفاصل به علت بیماری لوپوس
مطالعه مقاله ورزش های مناسب برای درمان درد مفاصل
منبع : همشهری آنلاین
دکتر علی فرخانی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
آدرس : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، مجتمع پزشکی قصر، طبقه زیرزمین
