درد دنبالچه از مشکلات شایع و آزار دهنده ستون مهره است. درد دنبالچه در پایین ترین قسمت ستون مهره و زیر باسن احساس شده و موجب اشکال در نشستن بیمار میگردد.
علت درد دنبالچه
علت بسیاری از درد های دنبالچه نامعلوم است. بندرت ممکن است این درد به علت ضربه ( مانند زمین خوردن یا زایمان)، تحرک زیاد دنبالچه بوده و در موارد نادر عفونت، تومور یا شکستگی علت آن باشد. شیوع درد دنبالچه در زنان پنج برابر مردان است که به علت تفاوت شکل استخوان بندی لگن بین زنان و مردان میباشد.
دنبالچه ناپایدار و یا در رفته
این شایع ترین علت درد دنبالچه بوده و نیمی از موارد را تشکیل میدهد. در این بیماران دنبالچه نسبت به استخوان بالای آن یعنی استخوان خاجی یا ساکروم حرکت زیادی دارد و یا گاهی اوقات ممکن است کلا نسبت به استخوان ساکروم تغییر محل داده و جابجا شده باشد. به عبارت دیگر دررفته باشد. گاهی هم این جابجایی و در رفتگی در هر بار نشستن اتفاق میفتد. این وضعیت معمولا به دنبال ضربه به دنبالچه ایجاد میشود مانند زمین خوردن در حین راه رفتن و افتادن بر روی باسن، زمین خوردن در حین پایین آمدن از پله و افتادن روی پله پایینی، زمین خوردن در حین بازی مانند اسکیت کردن.
گاهی اوقات جابجا شدن دنبالچه در حین فشار هایی که در حین زایمان به این استخوان وارد میشود ایجاد میگردد. در حین عبور بچه از کانال زایمانی، سر بچه به استخوان دنبالچه فشار وارد میکند که میتواند موجب جابجا شدن آن شود. در تمام موارد گفته شده به علت کشش زیادی که به دیسک بین دنبالچه و استخوان بالایی آن یعنی ساکروم وارد میشود و یا به علت کشش زیادی که به رباط های بین استخوان خاجی و استخوان ساکروم وارد میشود التهاب ایجاد شده و این التهاب موجب درد میشود.
احتمال شکسته شدن دنبالچه به دنبال ضربه بسیار کم است و تشخیص شکستگی دنبالچه در اغلب موارد غلط است. دنبالچه بطور طبیعی از چند تکه تشکیل شده و ممکن است این چند تکه بودن به اشتباه شکستگی تعبیر شود. در کسانی که با بلند شدن از حالت نشسته دچار درد ناگهانی میشوند و یا در کسانی که درد آنها بدنبال زمین خوردن یا زایمان ایجاد شده است احتمال بیشتری دارد که علت درد، جابجایی یا ناپایداری دنبالچه باشد. تشخیص این حالات با مقایسه رادیوگرافی ساده بیمار در حالت ایستاده و نشسته است.
برجستگی استخوانی در زیر دنبالچه
در ۱۵ درصد موارد درد دنبالچه به علت یک برجستگی استخوانی در زیر و پشت مهره های پایینی آن است. این برجستگی استخوانی معمولا از روی پوست لمس میشود. تشخیص آن معمولا با بررسی دنبالچه به توسط ام آر آی داده میشود. گاهی اوقات پوست روی این برجستگی استخوانی کمی فرو رفته است.
دنبالچه کج یا دراز
در کسانی که دنبالچه آنها نسبت به استخوان خاجی با زاویه بیشتر به سمت جلو آمده است یا بلندتر از معمول است احتمال درد دنبالچه بیشتر است.
کیست پیلونیدال
اینها کیست های پوستی هستند که در پوست روی دنبالچه وجود دارند. این کیست ممکن است به توسط یک مجرا به سطح پوست راه داشته باشد و معمولا حاوی مو است. وجود آن منشا مادرزادی دارد و گاهی اوقات ملتهب و عفونی میشود. در صورت عفونت، دردناک شده و بیمار درد را در ناحیه دنبالچه احساس میکند. گاهی اوقات ترشحات چرکی این کیست به پوست راه پیدا میکند. با جراحی و خارج کردن کیست مشکل بیمار حل میشود.
گاهی اوقات درد دنبالچه به علت اسپاسم و انقباض غیر ارادی عضلات کف لگن و اطراف دنبالچه ایجاد میشود. در مواردی هم ممکن است بدنبال اعمال جراحی ناحیه لگن، استخوان دنبالچه دردناک شود.
منبع : ایران ارتوپد
دکتر علی فرخانی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
آدرس : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، مجتمع پزشکی قصر، طبقه زیرزمین
