علل درد ساق پا
ساق پا معمولاً آرام و بدون ناراحتی است، ولی درد آن بسیار گرفتارکننده است. این درد علل مختلف دارد.
آسیب حاد یا طولانی ساق احساس ساطوری شدن آن را تداعی میکند. بالا و پائین رفتن مداوم از نردبان یا پیچ خوردن پا در هنگام ورزش باعث کشیدگی یا پارگی ماهیچه یا زردپی ساق پا میشود.
درد ساق پا ربطی به پیری ندارد. ماهیچههای ساق نقاط حساس گرفتاریهای گردش خون هستند. درد ناگهانی آن ها در هنگام فعالیت، مثلاً وقت رفتن، معمولاً علامت نارسائی سرخرگی است. یعنی سرخرگها قادر به تأمین خون و اکسیژن مورد نیاز این ماهیچهها نیستند.این حالت معمولاً در تصلب شرائین (سخت سرخرگی) روی میدهد.
از طرف دیگر، درد و تورم ساق در هنگام استراحت نشانهٔ نارسائی سیاهرگی است. در این مورد، خون از ماهیچههای آن نمیتواند خارج شود و تجمع آن درد ایجاد میکند.
نارسائی سرخرگی شایعتر است و معمولاً به شکل لنگیدن متناوب خود را نشان میدهد. این درد خیلی سریع شروع میشود و پایان مییابد.
درد همیشه به دنبال فعالیت میآید، یعنی وقتی ماهیچه نیاز به خون بیشتر دارد، و بعد از پنج یا ده دقیقه استراحت آرام میگیرد.
لنگیدن متناوب را مثل سکته قلبی در پاها بدانید. اگر جریان خون آن متوقف شود، نیاز ماهیچه به خون برآورده نمیشود و سکته روی میدهد. با استراحت فوری، خون کافی به ماهیچه میرسد و درد از بین میرود.
لنگیدن متناوب نسبتاً خوشخیم و قابل درمان است، ولی افراد مبتلا به نارسائی پیشرفته سرخرگی دچار درد در هنگام استراحت نیز میشوند.
درمان درد ساق پا
اگر دچار درد راجعه یا درد راه رفتن هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در اینجا توصیههائی برای کاهش آن گفته میشود.
اصول چهارگانه را رعایت کنید. استراحت، گذاشتن متناوب یخ در طول روز بر روی آن، بستن با بند کشسان، و گذاشتن بالش در زیر پا بهترین کار برای تسکین درد ساق است. استراحت مطلق و بلند کردن پا به کاهش تورم و سنگینی همراه با واریس کمک میکند.
داروهای ضدالتهابی مثل و ایپوبروفن درد و تورم ناشی از آسیبدیدگی یا واریس ساق را کاهش میدهند.
پیادهروی کنید. گرچه راهرفتن باعث لنگیدن متناوب میشود، پیادهروی اولین قدم در درمان آن است. باید تا آنجا که تحمل درد را دارید راه بروید و آنگاه بایستید. هر روز کمی بیشتر و مسافت طولانیتری راه بروید. ناراحتی بهتدریج کاهش خواهد یافت.
سیگار نکشید. مبتلایان به لنگیدن متناوب باید سیگار را ترک کنند. چون سیگار باعث سخت سرخرگی شده و جریان خون را کم میکند.
پا را گرم کنید. گذاشتن بالشتک گرم، نه داغ، درد واریسهای سطحی را کم میکند. گرما را برای آسیبدیدگی تازه بهکار نبرید، چون التهاب آن را تشدید میکند و التیام را به تأخیر میاندازد.
جوراب واریس بپوشید. با تجویز پزشک جوراب واریس مناسب بپوشید تا جریان خون کافی شود و درد ناشی از نارسائی سیاهرگی تسکین یابد.
دکتر علی فرخانی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
آدرس : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، مجتمع پزشکی قصر، طبقه زیرزمین